ZOGH E MISERIA

Padre Lino tra i fanciulli

Da LUIGI VICINI, Artaj, Parma, Battei, 1988, pp. 15-22.

Padre Lino putén
ch’al zuga a la scondrola
in meza ai scolarén
ch’a ven föra da scöla,

quand è fnì la lesión,
int l’aria äd primavera?
Stè miga dir ch’l’è vera,
ch’a n’egh crèdda nissón.

La sarà csì; epur
Un gior’n a l’ó vist mi,
e propria con ch’j’oc chì;
s’an cardì migh, v’al giur.

L’era un gioren d’avril,
col sezi äd fior; in cel,
piturädi col pnél
däl Sgnor, coll pu sutil,

gh’era dill nuvli in meza
bianchi sneventi; al vent
al sugäva, content,
la bugäda distesa.

In fonda, dal Quarter,
e propia in meza a un mucc
äd ragassètt, cucc cucc,
mondè dai dispiace

(d’ogni tant al s’pöl fär),
miss da pärta il gramèssi
däl cor, sensa cridär,
scordand la fama e il Mèssi,

l’era là ch’al zugäva,
Padre Lino ragass,
int al boregh äd sass,
Al coreva e al rideva,

ombra color castagna,
mägher, col cordón bianch
ch’al ghe pendeva äd fianch,
la fronta rossa e bagna

dal gran sudär: – Cucù,
gnim a cattär! Siv bón?
Son scos int al portón;
sa spetì ne gh’son pu… –

Mo Sgnor, cme l’era bel
Zugär a strìa cucén!
Am sa che p’r un putén
L’è come toccär al cel.

E Padre Lino, an’ lu,
ragass fra sent ragass,
bandera äd gioventù,
al zugäva int i sass

äd sträda däl Quarter,
col canadeli in meza
ch’j’er’n i spec äd la cesa…
A passa un cassoner

Con la cintura äd lana
Verda e rossa äd travèrs:
– Mo indò él, a s’él pèrs
int i bot äd campana,

Padre Lino putén? –
No, no, l’è là ch’al corra
(arzintela in zardén)
e ’l discutta e ’l discorra

finna ch’al n’in pöl pu.
Adess l’è sira; e al va
Vèrs al convent. Gesù,
ch’l’à sarè ’n oc, l’è là

da lù, povrett, ch’al speta
int l’altäri magior.
Int l’aria tèvda e chieta,
ch’at scälda l’alma e ’l cor,

gh’è l’incant äd la nota.
Al lumm äd ’n ostaria
Al trèmma: in ält as pìa
Una stela ch’a scota

Al cel. Un angiolén,
ch’al passa lì ataca
al diz: – Al so ch’se straca
zugär con di putén!

Arposet un moment,
Padre Lino. – An poss miga,
la torra däl convent
l’an völ saver ’d fadiga,

massma colla di zogh,
anca s’jen ’d paradis… –
Al s’ferma, al pensa e al diz:
– A gh’ät na smela äd fogh? –

In meza al brizi äd pàn
(ier soltant j’eren micca)
al toz föra na cicca
äd sigalén toscàn.

E l’angiol al gh’la pìa.
Che blèssa al fumm ch’se straja
In ält, cne na parpaja,
cme l’incens ch’vola via!

Na spira äd fumm l’è viva
Cme l’onda in meza al mär;
la va su, finn ch’la riva,
cme un caprissi, a toccär

al lumén dl’ostaria…
Ormäi l’è tärdi e al frè
Adäzi al s’in va via,
curev, e al torna indrè

int la so camra scura
e vöda äd la Nonsiäda.
An gh’è nissón par sträda,
mo ’l n’à miga paura.

Incó l’è stè putén
E l’à zughè a la stria.
Mo dman, gnenta bozia,
l’à da tornär azvén

a la genta ch’à fama,
col màn rossi ch’a trémma;
bisogna stär insomma
ai putén sensa mama,

ai vec restè d alor,
colli con j oc ch’a crida
cme ’l sanghev da na frida
avèrta in meza al cor.

Bisògna, e as diz dabón,
färes su tutt do il manghi
e arvir i brass, cme il stanghi
äd lègn dur di cassón.

E portär na parola
äd confort a chi mora,
p’r i pu picén na fola,
la pasta a la rezdora

ch’an sa cme fär, povrètta,
a metter su la bronza,
e la sa che na sonza
la dventa na cotlètta

d’alcäres i barbiz.
Cme l’è brutta la fama,
e frèdda; e quand la ciama,
l’at lassa i sìgn, i sfriz

fond äd malinconia.
E Padre Lino al corra,
la lon’na adess l’as pìa,
se staca da la torra

e lj ori, cme tan fior
ch’a se sparpaja al vent.
J’insonni int al convent
jen angiolén däl Sgnor.

Mo in meza a j’angiol, seria
(gramigna int al forment),
coi cavì sbarufent,
gh’è l’ombra äd la miseria.

Gonfia, na nuvla scura
Cme la morta: un folètt
Ch’al mètta la paura
Int l’alma di povrètt.

Luigi Vicini